Wilgotnością optymalną gruntu nazywamy taką wilgotność, przy której grunt daje się najbardziej zagęścić. Parametrem decydującym, o jakości zagęszczenia gruntu jest gęstość objętościowa szkieletu gruntowego. Zatem wilgotność optymalna to taka wilgotność, przy której gęstość objętościowa szkieletu gruntowego jest największa. Gęstość objętościowa szkieletu gruntowego posłużyć może do wyznaczenia innego bardzo ważnego parametru – wskaźnika zagęszczenia, charakteryzującego, jakość zagęszczenia gruntu w nasypie. Wskaźnik zagęszczenia to stosunek gęstości objętościowej szkieletu gruntowego w nasypie do maksymalnej wartości gęstości objętościowej szkieletu gruntowego, uzyskanej w warunkach laboratoryjnych. Porównujemy tutaj zagęszczenie gruntu w nasypie do maksymalnego zagęszczenia tego samego gruntu, uzyskanego w warunkach laboratoryjnych. Wartość wskaźnika zagęszczenia zbliżona do jedności świadczy o dobrej jakości zagęszczenia nasypu.